Na het overlijden van een huiseigenaar gaat het huis over op de nabestaanden. De erfgenamen erven ook de schulden op het huis (hypotheek). Wat komt er op de nabestaanden af na het erven van een huis en hoeveel betalen ze aan belasting?
De nabestaanden zijn na het overlijden van de erflater gezamenlijk de eigenaar van het huis. Samen beslissen ze wat er met het huis gaat gebeuren. Het huis verkopen is een optie, maar een van de erfgenamen kan er ook voor kiezen om het huis op naam te zetten. In dat geval moeten de overige erfgenamen worden uitgekocht.
Wie erft het huis na overlijden van een huiseigenaar?
In de meeste gevallen zullen de partner en de kinderen van de overledene de erfgenamen zijn. Dit is wettelijk vastgelegd. In een testament kan worden afgeweken van het wettelijke erfrecht. Als partners gezamenlijk (elk voor 50%) eigenaar zijn, bestaat de erfenis uit de helft van de waarde van het huis en de helft van de hypotheek op het huis. In een voorbeeld leggen we uit hoe het zit.
Voorbeeld
Huwelijkspartners zijn ieder voor 50% eigenaar van een huis met een waarde van €400.000 met nog een hypotheek van €100.000. Ze hebben twee kinderen. Eén van de partners overlijdt. De erfenis bestaat uit de helft van de waarde minus de helft van de schuld: €200.000 – €50.000 = €150.000. De drie erfgenamen erven ieder €50.000.
De huwelijkspartner of de geregistreerde partner krijgen de beschikking over de volledige nalatenschap
De langstlevende partner heeft in veel gevallen het recht om in het huis te blijven wonen. De andere erfgenamen kunnen bij de partner niet hun erfdeel opeisen. De echtgenoot of de geregistreerde partner heeft levenslang recht op de volledige nalatenschap. De kinderen krijgen dus een vordering op de langstlevende partner. Voor samenwoners gelden er andere regels. Zij hebben een testament nodig om het onderling goed te regelen.
De erfgenamen moeten de vaste lasten dragen
De erfgenamen moeten de vaste lasten blijven betalen na het overlijden van de eigenaar van het huis. Het gaat om de hypotheeklasten, maar bijvoorbeeld ook om de energiekosten, de verzekeringen en de gemeentelijke belastingen. Als eigenaren staan de nabestaanden ook voor de onderhoudskosten en de kosten van reparaties aan het huis.
Over welke waarde betalen de erfgenamen belasting?
Voor de waardebepaling van het huis kan worden uitgegaan van de WOZ-waarde van het huis. De erfgenamen mogen kiezen welke WOZ-waarde ze nemen. Bij overlijden in 2022, kiezen de nabestaanden voor de WOZ-waarde van 2022 (met de waardebepaling van 1 januari 2021) of voor de WOZ-waarde van 2023 (met de waardebepaling van 1 januari 2022). De WOZ-waarde van 2023 wordt begin 2023 bekendgemaakt.
Hoeveel belasting betalen nabestaanden over een geërfde woning?
Voor de erfbelasting wordt uitgegaan van de totale verkrijging. Het gaat dus niet alleen om de waarde van de woning, maar ook om de waarde van de rest van de erfenis. De heffing voor de partner en de kinderen van de overledene bedraagt 10% van de verkrijging tot €130.425. Over het meerdere bedraagt de heffing 20%. Voor de kinderen van de overledene geldt er een vrijstelling van €21.559 en voor de partner een vrijstelling van €680.645.
